पाकिस्तान र चीनको शिकार बन्दै उइगर मुस्लिमहरु

कनाडा । चीनमा भईरहेको मानवाधिकार हनन प्रति विश्वव्यापी रुपमा चिन्ता बढाइएको छन् ।
इन्टरनेशनल फोरम फर राइट्स एन्ड सेक्युरिटी (आइएफएफआरएएस), जो क्यानडा स्थित थिंक ट्याङ्क हो, आफ्नो हालैको प्रतिवेदनमा चीनको आर्थिक वृद्धि र पाकिस्तानको उपस्थितिले बेइजिङलाई “अन्तरराष्ट्रिय दमन” को निति लिएका हुन् ।
यसमा चीनको सिनजियाङ क्षेत्रमा मानवअधिकारको उल्लङ्घन र उइगर अल्पसंख्यकहरूको उत्पीडन समावेश गरिएको छ । पाकिस्तान, धेरै जसो केसहरूमा मुस्लिमहरू माथि हुने अत्याचारको बारेमा चिन्ता गरेको छ । तर, सिनजियाङमा उइगुर मुस्लिमहरूको दमनमा यो राष्ट्र आफैं सक्रिय रूपमा संलग्न रहेको पाइएको छ । पाकिस्तान सिन्जियाङ उइघुर स्वायत्त क्षेत्र (एक्सएआर) को कालो सूचीमा अन्य २५ देशहरू सँगै समावेश भएको छ ।
यसको मतलब यो हो कि कालोसूचीमा परेका देशहरूमा रहेका वा भ्रमण गरेको वा कुनै किसिमको सम्बन्ध वा सञ्चार भएको व्यक्तिलाई विश्वास गरिने छैन । यद्यपि, प्रतिवेदनले पाकिस्तान र सिनजियाङ क्षेत्रबीच सीमापार वाणिज्य भएको उल्लेख गरेको छ ।
साथै, धेरै पाकिस्तानी नागरिक र उइगुरहरूले नक्कली विवाह गरेको पाइएका छन् । पाकिस्तानी नागरिकहरूको उइगर पति÷पत्नीहरूलाई निर्वासन एक धेरै नियमित अभ्यासको रूपमा आउँछ । पाकिस्तानी सेनामा रहेका १४ उइगर इस्लामिक विद्यार्थीहरूलाई आतंकवादी भनेर देश निकाला गरेपछि चीनले उइगरहरू माथि गरेको दमनमा पाकिस्तान कसरी संलग्न छ भन्ने कुरा प्रतिवेदनले थप चर्चा बढाएको छ ।
सीमामा चिनियाँ अधिकारीलाई बुझाएपछि विद्यार्थीको हत्या भएको थियो । यो हालै सुरु भएको कुरा होइन । २०१० मा, बलुचिस्तानबाट पाँच निर्दोष उइगरहरूलाई चीन पठाइएको थियो । यी व्यक्तिहरूको कुनै पनि आतंकवादी समूह सँग कुनै सम्बन्ध वा सरोकार थिएन । चीनलाई यस्ता कार्यका लागि पटकपटक आह्वान गरिएको छ । अक्टोबरको सुरुमा, ४३ देशले चीनलाई मुस्लिम उइगरहरूका लागि “कानूनको शासन पूर्ण सम्मान सुनिश्चित गर्न” आग्रह गरेका थिए ।
संयुक्त राष्ट्र संघमा उइगर माथि चिनमा भईरहेको दमन विरुद्धको बयान दिइएको थियो र बेइजिङबाट आक्रोश उत्पन्न भएको थियो । उक्त विज्ञप्तिमा अमेरिका सहित धेरै युरोपेली तथा एशियाली सदस्य राष्ट्रहरू र अन्य देशहरूले हस्ताक्षर गरेका छन् ।