चिनियाँ भु राजनितिक प्रभावलाई कम गर्न भारत अहिले फ्रान्सको भर पर्दै आएको छ । भारतको लागि फ्रान्सेली राजदूत इमानुएल लेनोनले केही दिन अघि कोलकातामा भएको अन्तरक्रियामा सो कुरा स्पष्ट पारेका हुन् । फ्रान्सेली राजदूतले भारत र फ्रान्स मिलेर इन्डो–प्रशान्त क्षेत्र वा हिन्द महासागर–प्रशान्त क्षेत्रमा चाँडै केही विकास परियोजनाहरूको घोषणा गर्न सक्ने कुरा बताए ।
इमानुएलले भारतका विदेश मन्त्री एस जयशंकर फेब्रुअरी २२ मा पेरिसको महत्वपूर्ण चरणमा पाहुनाका रुपमा भ्रमण गर्ने कार्यक्रम रहेको दाबी गरेका हुन् । त्यहीँ केही घोषणा गर्न सकिन्छ । “एउटा ठूलो समस्या के हो भने चीनले केही देशलाई इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रको नजिक तान्न आफ्नो वित्तीय शक्ति प्रयोग गर्ने प्रयास गरिरहेको छ । यो श्रीलंका र अन्य थुप्रै देशहरूमा देखिन्छ । हामी भारतले त्यस क्षेत्रमा एउटा विकल्प खोजेको चाहन्छौं । पेरिसमा हाम्रा दुई देशहरूले इन्डो–प्रशान्त क्षेत्रका लागि केही विकास परियोजनाहरूको घोषणा गर्न सक्छन् ।”
वास्तवमा पछिल्लो समयमा दिल्लीका कूटनीतिज्ञहरुले विभिन्न छिमेकी मुलुकहरुमा चीनको विभिन्न सहकारी परियोजनाहरु प्रति पनि त्रासको बादल देखिएको छ । फ्रान्सेली राजदूतले स्पष्ट पारे, “भारत नै फ्रान्सको इन्डो–प्यासिफिक नीतिको केन्द्रमा छ” । भारत फ्रान्सको मित्र भएको धेरै वर्ष भइसक्यो । अबको ५० वर्षमा यो सम्बन्धको जग बलियो रहनेछ । लोकतान्त्रिक मूल्य, विधिको शासन आदि जस्ता विभिन्न विषयमा समान विचारधारा भएको देशका रूपमा भारत फ्रान्सको सबैभन्दा बढी रुचाइएको सूचीमा परेको छ । ’’
फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनको कार्यकाल यसै वर्षको अप्रिलमा समाप्त हुन्छ । त्यस दिनको सुरुतिर पेरिस भारत सँग मिलेर काम गर्न चाहन्छ भन्ने संकेतहरू थिए । फ्रान्स पनि जलमार्गको संरक्षण, गस्ती र सूचना आदान प्रदानमा भारत–प्रशान्त क्षेत्रमा सहकार्य सुदृढ गर्न चाहन्छ । यसका अतिरिक्त पर्यावरण अनुकूल परियोजनामा भारतसँग हात जोडिने छ ।
महामारी को स्थितिमा स्वास्थ्यको क्षेत्रमा बढी आत्मनिर्भर हुनको लागि फ्रान्स ले पनि भारतलाई साझेदारको रूपमा हेर्छ। इमानुएलले भने, “चिकित्सा उपकरण, सामग्री आदि बनाउनका लागि भारत युरोप बाहिर हाम्रो विशेष छनौट हो ।”
आर्थिकदेखि सैनिकसम्म विभिन्न क्षेत्रमा फ्रान्स–भारत सहयोग करिब ७० वर्ष पुरानो छ । राफेलपछि नयाँ फाइटर जेट विमान भारत पुर् याउने प्रक्रिया निकै अघि बढेको छ । राजदूतले पेरिस यसलाई कार्यान्वयन गर्ने आशा गरेको बताए । इमानुएलले ब्रेक्जिट पछिको युरोपमा लगानी गर्ने भारतीय कम्पनीहरूका लागि फ्रान्स नै सबैभन्दा राम्रो स्थान भएको दाबी पनि गरेका छन् । यसै दिन उनले कोलकाताका केही व्यापारिक कम्पनीहरुसँग पनि भेटघाट गरेका थिए ।