राष्ट्रिय सुरक्षा समिक्षाको क्रममा स्टार्टअप आइकम एयरक्राफ्टको वारेमा झगडा

वासिंग्टन, २९ माघ । अमेरिकी, चिनियाँ लगानीकर्ताहरू सम्झौताको राष्ट्रिय सुरक्षा समीक्षाको क्रममा स्टार्टअप आइकन एयरक्राफ्टको बारेमा झगडा गरेका छन् ।
आइकन एयरक्राफ्टले फोल्ड गर्न मिल्ने पखेटा भएको सानो, उभयचर विमान बनाउँछ जुन मनोरञ्जन प्रयोगको लागि बजारमा ल्याइन्छ । अमेरिकी शेयरधारकहरूको समूहले आइकनमा प्रमुख हिस्सेदारी राख्ने चिनियाँ लगानीकर्ताहरू सँग झगडा गरे, उनीहरूले कम्पनीको प्रविधिलाई चीनमा अनुचित रूपमा हस्तान्तरण गरिरहेको आरोप लगाउँदै…अमेरिकीहरूले गत वर्ष कथित प्रविधि हस्तान्तरण रोक्न खोज्दै मुद्दा दायर गरे ।
त्यसपछि तिनीहरूले संयुक्त राज्य अमेरिकामा विदेशी लगानी समितिमा अपील गरे, जसले राष्ट्रिय–सुरक्षा आधारहरूमा सम्झौताहरू समीक्षा गर्दछ, र प्यानललाई भने कि आइकनको प्रविधिमा सम्भावित सैन्य अनुप्रयोगहरू छन् । हालैका हप्ताहरूमा, द वाल स्ट्रीट जर्नलले रिपोर्ट गरेपछि कफ्युजस ले सम्झौताको समीक्षा गरिरहेको थियो, झगडा गर्ने पक्षहरूले एकअर्का विरुद्ध आक्रमणको श्रृंखला सुरु गरे ।
आइकनका सह–संस्थापक कर्क हकिन्स, जो चिनियाँ लगानीकर्ताहरूसँग लडिरहेका अमेरिकी लगानीकर्ताहरू हुन्, आइकनको विमानहरूलाई मानवरहित हवाई सवारीमा परिणत गर्ने पहिलेको गोप्य पेन्टागन कार्यक्रमलाई उद्धृत गर्दै धेरै मिडिया आउटलेटहरूलाई बयान जारी गरे । त्यसैले अमेरिकी सरकारले चिनियाँ शेयरधनीहरूले प्रविधि हस्तान्तरण रोक्नु पर्ने उनको भनाइ छ । आइकनको चिनियाँ समर्थक शाङ्घाई पुडोङ विज्ञान र प्रविधि लगानी कम्पनी हो, जुन सरकारी समर्थित फर्म पिडिएसटिआई भनेर चिनिन्छ ।
“यो एक अमेरिकी कम्पनीलाई चीनको नराम्रो लगानी अभ्यासबाट जोगाउने बारे हो”, श्री हकिन्सले भने, जो आइकनलाई प्रमुख कार्यकारीको पदबाट हटाएपछिको बोर्डमा रहन्छन…एफबिआई ले सम्भावित आपराधिक उल्लङ्घनहरूको बारेमा छुट्टै अनुसन्धान पनि गरिरहेको छ । सम्झौता र कथित प्रविधि हस्तान्तरण, जसरी गत महिना जर्नलले रिपोर्ट गरेको थियो, कागजातहरू र यस विषयमा परिचित व्यक्तिहरूलाई उद्धृत गर्दै ।
आइकनको स्थापना सन् २००६ मा वायुसेनाका पूर्व पाइलट श्री हकिन्स र स्ट्यानफोर्ड विश्वविद्यालयका पूर्व प्रोडक्ट डिजाइन लेक्चररद्वारा गरिएको थियो। कम्पनीले आफ्नो एकमात्र उत्पादन, ए ५, पानी र जमिनमा टेकअफ र अवतरण गर्न सक्षम कार्बन–फाइबर विमानको लागि बज उत्पन्न ग¥यो । बोइङ कम्पनीका पूर्व प्रमुख कार्यकारी अधिकृत फिल कन्डिट बोर्डमा सामेल भए, यद्यपि उनले पछि राजीनामा दिए, र अझै पनि लगानीकर्ता छन् ।
आइकनमा एम्क्त्क्ष् को लगानी २०१५ मा सानो सुरु भयो, तर २०१७ सम्म, कफ्युअसलाई फाइलिङ र मिस्टर कन्डिट लगायत अमेरिकी शेयरधारक समूहले छुट्टै डेलावेयर मुद्दामा दायर गरेको अनुसार, यसले आफ्नो हालको लगभग ४७ प्रतिशत हिस्सेदारी जम्मा गरिसकेको थियो । चाँडै, अमेरिकी समूहले भन्यो, चिनियाँ कम्पनीले बोर्ड सदस्यहरू र कार्यकारीहरू स्थापना गर्न थाल्यो र आइकनको प्रविधि चीनमा हस्तान्तरण गर्ने योजना बनाउन थाल्यो… रक्षा ठेकेदार एक्सओटी एलएलओ का प्रमुख कार्यकारी मार्क गामाचेले आफ्नो कम्पनीको २०१८ को बारेमा मिडिया आउटलेटहरूलाई एक बयान जारी गरे। रक्षा विभागको सम्झौताले आइकनको विमानलाई नौसेना र मरीन कोर्प्स द्वारा प्रयोगको लागि मानवरहित हवाई वाहन, वा युएभीमा रूपान्तरण गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
श्री गामाचेले आफ्नो टोलीले विमानको पखेटा–फोल्ड र हल डिजाइनलाई उद्धृत गर्दै मानवरहित मिसनहरूका लागि ए५ मा अद्वितीय क्षमता भएको फेला पारेको बताए… रक्षा विभागको कोष २०१८ मा ’आइकन विमानसँग सञ्चालनको सम्भावित अवधारणाहरू अन्वेषण गर्न’ नौसेनामा गएको थियो। एक रक्षा अधिकारीले भने ।